Maumivu wakati wa kujamiiana ! (dyspareunia)

Tendo la kujamiiana linapaswa kuwa tendo la kuvutia na bila shaka utajiuliza maswali mengi iwapo maumivu yataambatana na tendo hilo. Zifuatazo ni sababu zinazoweza kusababisha maumivu wakati wa tendo la ndoa:

Vaginismus:

Hili ni neno la kitaalamu linalomaanisha kukaza kwa misuli ya uke kusiko kwa hiari wakati wa tendo la ndoa. Hii hutokea pale ambapo mwanamke anakua na hofu ya kuumizwa wakati wa kuingiliwa.

Maambukizi katika uke:

Hii hutokea mara kwa mara pale ambapo uke unashambuliwa na vijidudu kama vile fangasi. Hatimaye sehemu iliyo na maambukizi huweza kuwa na maumivu wakati wa kujamiiana.

Uvimbe katika mji wa mimba:

Iwapo kuna uvimbe katika mji wa mimba (Uterus) kama vile uvimbe unaofahamika kitaalamu kama fibroids, huweza kusababisha maumivu wakati wa kujamiiana hasa pale mwanamke anapoingiliwa kwa nguvu (deep penentration).

Ukavu katika uke:

Hii hutokea iwapo mwanamke hajaandaliwa vizuri kabla ya kuingiliwa hivyo hukosa msisimko wa kutosha kuzalisha majimaji yanayolainisha uke. Pia huweza kusababishwa na hofu wakati wa kujamiiana hali inayopelekea mwanamke kutoshiriki kikamilifu na kukosa msisimko. Hali ya kukoma kwa hedhi pia husababisha ukavu ukeni kutokana na kukosekana kwa homoni mbalimbali. Yote haya huweza kusababisha maumivu wakati wa kujamiiana.

Majeraha:

Mwanamke anaweza kuhisi maumivu wakati wa kujamiiana iwapo bado hajapona majeraha yatokanayo na kujifungua, upasuaji au ubakaji.

Maumivu wakati wa kujamiiana huweza kutibiwa kutegemea chanzo cha tatizo. Mwanamke anapaswa kusubiri walau wiki sita baada ya kujifungua kabla ya kujamiiana tena. Iwapo shida ni ukavu ukeni, ni vema kutumia vilainishi visivyo na kemikali (water-based lubricants). Iwapo ukavu unasababishwa na ukomo wa hedhi, ni vema kuwasiliana na daktari akuandikie dawa za estrojeni au madawa mengine.

Ni vizuri pia kuondoa mawazo ya kujilaumu (guilt) au hisia za matukio mabaya ya nyuma kama ubakaji. Maumivu yakiambatana na dalili kama kutoka damu, hedhi zisizoeleweka, ute usio wa kawaida au kukaza misuli ya uke kusiko kwa hiari ni vema kumtembelea daktari kwa msaada zaidi.

Je nitajuaje kama ninafangasi ukeni?

1.Kuwashwa kunakoambatana na maumivu ukeni.
2.Maumivu kama unaungua na moto wakati wa kukojoa au kufanya mapenzi.
3.Kutokwa na uchafu mweupe, mzito, uliogandiana, usio na harufu na unaofanana na jibini (cheese).
“Ni muhimu kumuona daktari uonapo dalili hizi au zaidi kwa ajili ya uchunguzi na matibabu sahihi.”

Je,Una hofu kwa sababu umechelewa kuona siku zako, na unajua wewe si mjamzito?

Kuchelewa kuona siku zako au kuzikosa hutokea kwa sababu mbalimbali tofauti na ujauzito.

Wanawake wengi huona siku zao baada ya siku 28. Ingawa mzunguko wa hedhi kawaida huweza kutumia siku 21 hadi siku 35. 

Ikiwa hujapata hedhi katika kipindi hiki, zifuatazo huweza kuwa visababishi:

• Msongo wa mawazo
• Uzito mdogo au uliokithiri.
• Vidonge vya uzazi wa mpango.
• Magonjwa ya kudumu & ya muda mrefu.
• Magonjwa ya tezi ya thyroid

Uke wangu hauingiliki. Je, nina tatizo gani ? (Vaginismus)

Takwimu zinaonesha kati ya wanawake 100 duniani, hadi wanawake 17 wanasumbuliwa na tatizo hili.
Vaginismus ni tatizo la kukaza kwa misuli ya sehemu ya juu ya uke pale ambapo kitu chochote kinapojaribu kupenya au kukandamiza uke. Hali hii huweza kuambatana na maumivu yanayoweza kuwa ya kawaida au makali sana na mwanamke husika hawezi kujizuia kukaza kwa misuli hii.
Pia, vaginismus inaweza kumpata mwanamke wa umri wowote, kuanzia vijana wadogo hadi walioko katika ndoa.

Chanzo na Dalili: Chanzo cha tatizo hili hakijafahamika lakini huhusianishwa zaidi na hofu ya kujamiiana kutokana na sababu za kihisia au kibaiolojia.

Sababu za kihisia ni kama:

• Hofu kwa mfano hofu ya maumivu au kupata mimba.
• Wasiwasi au hatia.
• Ugomvi katika mahusiano au mwenza mkorofi.
• Matukio kama ubakaji.

Sababu za kibaiolojia:

• Maambukizi kama maambukizi ya njia ya mkojo (UTI) au fangasi.
• Cancer
• Kujifungua
• Kukoma hedhi
• Upasuaji wa nyonga
• Athari za madawa.

Dalili zake ni kama vile:

• Maumivu wakati wa kujamiiana kama hisia ya kuchanika kuta za uke.
• Mwanaume anakua kama anakutana na ukuta usiopenyeka wakati wa kujamiiana.
• Maumivu wakati wa kufanyiwa vipimo ukeni.
• Kukaza kwa misuli ya uke au kuacha kupumua wakati wa kuingiliwa (intercourse)

Tatizo hili linaweza kutibika kwa njia ya kujizoesha kwa namna mbili. 

Kwanza, kwa kufanya mazoezi ya Kegeli (Kegel Exercises) ambapo mhusika hukaza na kulegeza misuli inayohusika kuzuia mkojo ili kujijengea maamuzi juu misuli hii.

Pili, kwa msaada wa daktari au mtaalamu wa mambo ya wanawake, vifaa maalumu vya ukubwa mbalimbali (Vaginal Dilators) huingizwa ukeni ili kuuzoesha uke na kuondoa hali ya woga. Zoezi hili linaweza kufanywa na mhusika mwenyewe au kwa msaada wa mwenza wake kwani ni swala la kujizoesha.

Vifo kutokana na utoaji mimba

Duniani, inakadiriwa vitendo vya utoaji mimba milioni 46 hufanyika kila mwaka na mara nyingi wanawake hunusurika, hata kama sehemu kubwa ya vitendo hivyo haviruhusiwi kisheria. Lakini utoaji mimba usiyo salama unaweza kusababisha kifo, au matatizo mengine kama vile maambukizi, maumivu ya kudumu, na ugumba.

Wanawake wanapokata tamaa mara nyingi hujaribu kutafuta njia za kukatisha ujauzito. Epuka njia zifuatazo. Ni hatari sana.

Epuka utoaji mimba usiyo salama. Jaribu kuzuia mimba isiyotakiwa kabla haijatokea.

• Usiingize vifaa vyenye ncha kali kama vile vijiti, waya au mirija ya plastiki ukeni au kwenye kizazi (tumboni). Vitu hivyo vinaweza kutoboa au kujeruhi tumbo na kusababisha kuvuja damu na maambukizi hatari.
• Usiweke dawa za mitishamba au mimea ukeni au tumboni. Vitu hivyo vinaweza kuunguza au kukudhuru vibaya, na kusababisha uharibifu wa viungo vya ndani, maambukizi, na uvujaji damu.
• Usiweke vitu kama vile vinavyobabua, majivu, sabuni, au mafuta ya taa ukeni au tumboni. Pia kamwe usinywe vitu hivyo.
• Usitumie dawa au tiba za asili katika vipimo vikubwa ili kutoa mimba (iwe kwa njia ya mdomo au kupitia ukeni). Kwa mfano, kutumia dawa nyingi ya malaria (krolokwini) au dawa za kusimamisha damu kutoka baada ya kujifungua (ergometrine, oxytocin) kunaweza kusababisha kifo hata kabla mimba haijatoka.
• Usipige tumbo lako au kujirusha chini kwenye ngazi. Hii inaweza kusababisha majeraha na uvujaji damu ndani ya mwili wako, lakini usisababishe mimba kutoka.

Kwa nini baadhi ya wanawake hutoa mimba?

Kutoa mimba kawaida ni uamuzi mgumu. Baadhi ya dini hufundisha kuwa utoaji mimba siyo sahihi na katika nchi nyingi utoaji mimba hauruhusiwi kisheria na siyo salama. Lakini kuna sababu nyingi kwa nini mwanamke anaweza kujaribu kutoa mimba. Hapa chini ni mifano kadhaa:

• Tayari anapokuwa na watoto ambao anaweza kuwahudumia.
• Ujauzito huo unapokuwa hatari kwa afya au maisha yake.
• Hana mwenzi wa kumsaidia kumhudumia mtoto atakayezaliwa.
• Anataka kwanza kumaliza shule.
• Hataki kupata watoto.
• Alipata mimba baada ya kubakwa.
• Kuna mtu ambaye anamlazimisha kuitoa mimba.
• Mtoto atazaliwa na matatizo makubwa ya kiafya au kimaumbile.
• Ana VVU au UKIMWI.

Nini hufanyika unapomuona daktari kuhusu tatizo la kupata hedhi kupita kiasi ?

• Unapomuona daktari atachukua historia ya afya yako kwa ujumla
• Historia ya afya ya uzazi na mzunguko wako wa hedhi
• Historia ya dawa zote unazotumia
• Daktari atahitaji kukufanyia vipimo vya mwili ili kuangalia kama kuna kisababishi kinachochangia hedhi kutoka kwa wingi
• Daktari naweza chukua damu kupima wingi wako wa damu , kiwango chako cha homoni za uzazi pia na vipimo vingine kulingana na alivyokuona
• Datari anaweza kukufanyia ultrasound ili kungalia mji wa uzazi na via nyingine za uzazi kama kuna tatizo

ATHARI ZA HEDHI NZITO KUPITA KIASI KWENYE AFYA

• Hedhi nzito kupita kiasi huchangia wanawake wengi kupata upungufu wa damu
• Hedhi kuwa nzito kupita kiasi huweza kuwa ni dalili ambao unahitaji tiba ya haraka
• Huweza kuchangia kudhoofisha afya ya akili ya mwanamke ikiwemo kujiamini na wasiwasi

Sababu gani huweza kuchangia mwanamke kupata hedhi nzito kupita kiasi?

Sababu gani huweza kuchangia mwanamke kupata hedhi nzito kupita kiasi?

• Vivimbe kwenye kuta za mji wa kizazi; vivimbe hivi sio saratani huitwa fibroids
• Yai kupevuka bila mpangilio (Irregular ovulation) ; hali hii husababisha kuta za mji wa mimba zivimbe na kuwa nene hivyo kutoa damu nyingi. Hutokea zaidi kipindi cha kuvunja ungo na kipindi cha kukaribia ukomo wa hedhi
• Matatizo ya kugandisha damu
• Matumizi ya dawa za kuzuia damu kuganda
• Baadhi ya wanawake waliotumia vitanzi (IUD) hasa ndani ya mwaka wa kwanza
• Maambukizi ya mji wa mimba na mirija ya uzazi (PID)
• Endometriosis
• Saratani ya mji wa kizazi; kwa kinamama waliofikia umri wa ukomo wa hedhi. Wakianza kupata hedhi isiyokoma huweza kuwa dalili ya ya saratani ya mji wa kizazi

Je ni wakati gani mwanamke anatakiwa kuhisi kuwa anapata hedhi kupita kiasi?

Je ni wakati gani mwanamke anatakiwa kuhisi kuwa anapata hedhi kupita kiasi?

• Unapata hedhi inayozidi siku 7
• Unapata hedhi nzito inayofanya ubadiri pedi moja ndani ya masaa mawili
• Unapata hedhi nzito inayokulazimu kuvaa pedi zaidi ya moja
• Unapata hedhi nzito inayolowesha hadi nguo za nje
• Unapata hedhi nzito inayokulazimu kuamka usiku kubadiri pedi
• Hedhi inayotoka na mabonge

Je, unataka mtoto mwenye akili darasani?, je, una wasiwasi na maendeleo ya ubongo wa mwanao?

Vyakula madhubuti kwa maendeleo ya ubongo wa mtoto!

Miaka mitatu ya kwanza katika maisha ya mtoto ni muda ambao shughuli za ubongo wa mtoto zinahitajika kwenda kwa kasi kutokana  na ugeni alionao mtoto kuhusu mazingira na vitu vinavyo mzunguka. Je, unataka mtoto mwenye akili darasani?,  je, una wasiwasi na maendeleo ya ubongo wa mwanao. Hivyobasi, Karibu sana katika makala yetu hii hususani kipengele hiki cha Lishe na Mazoezi ambapo tunapata wasaa wakukufahamisha kuhusu masuala mbalimbali yanayo husiana na lishe pamoja na mazoezi.

Leo tunakueletea elimu kuhusu vyakula ambavyo ni vya muhimu sana kwa mtoto anayeendelea kukua baada ya kuachishwa maziwa ya mama. Ifahamike kuwa, wakati wa utoto ndio kipindi pekee ambapo ubongo wa mtoto unaweza kutunzwa na hivyo kusaidia shughuli mbalimbali ambazo zitamuhitaji matumizi ya ubongo kama;

Kutunza kumbukumbu , Kutafsiri taarifa za mfumo wa fahamu , Kuelewa shuleni na kufaulu mitihani, n.k

Baadhi ya vyakula ambavyo vimefanyiwa uchunguzi na kuonekana vinasaidia katika maendeleo ya ubongo ni kama ifuatavyo;

1. Mayai,
2. Mboga za majani,
3. Samaki,
4. Maapple na matunda damu,

Mayai

Mayai ni mojawapo ya vyakula vyenye aina nyingi za virutubisho kama protini, wanga na mafuta amba vyo husaidia katika ukuaji na kuupa mwili  nguvu. Vivohivyo, mayai yanasaidia ukuaji wa ubongo wa mtoto kwakuwa yanatunza virutubisho vinavyoitwa choline na aside za mafuta yaitwayo omega-3 ambayo yanafanya kazi kubwa kipindi cha umri mdogo katika kuimarisha mpangilio wa muundo wa ubongo wa mtoto. 

Samaki

Samaki pia wanahitajika  kwa kiwango kikubwa kutokana na mchango wake katika kulinda ubongo ili usipunguze uwezo wake wa kufanya kazi na kuzuia upotevu wa kumbukumbu. Kazi hizi za ubongo husaidia watoto ambao wako katika miaka ya kwenda kusoma kuweza kuelewa na kukumbuka wanavyofundishwa darasani.

Maepple na matunda damu

Matunda haya yana kemikali iitwayo Quercetin ambayo hutumika kama dawa ya kuzuia athari za dawa nyingine zinazo haribu ubongo wa mtoto. Kemikali hii huweza ondoa sumu inayotokana na dawa hizi hivyo kusaidia ukuaji na ufanyaji kazi mzuri wa ubongo. Kemikali hii pia hupatikana katika mimea mingi kama mchaichai na mboga za majani kama sukumawiki.

Mboga za majani

Mboga za majani kama sukumawiki na spinachi, kwa kiwango kikubwa zinasaidia katika kulinda seli za ubongo na kusidia ukuajia wenye afya.

Kwa namna moja ama nyingine wazazi wenye watoto wanatamani watoto wao wawe wenye akili na wanaojielewa na wenye kuyaelewa mazingira na vitu vinavyowazunguka kwa urahisi. Vyakula tajwa ni muhimu sana kwa mtoto ambaye amekwisha achishwa maziwa ya mama ili kumsaidia katika ukuaji ubongo na mwili kwa ujumla.

Ujumbe kuhusu kinga na tiba ya saratani ya matiti

1. Fahamu visababishi 
• Kurithi
• Umri mkubwa 
• Kupata mtoto wa kwanza baada ya umri wa miaka 35 
• Uzito mkubwa 
• Kutokufanya mazoezi 
• Matumizi ya tumbaku au pombe

2. Fahamu hali ya kawaida kwako
• Fahamu hali ya kawaida ya matiti yako kwa kujitazama kwenye kioo au kujigusa 
• Ukigundua mabadiliko yoyote, nenda kituo cha kutolea huduma za afya kilicho karibu nawe

3. Pata huduma za uchunguzi 
Huduma za uchunguzi unazoweza kufanyiwa ni pamoja na kipimo cha mamogramu, kutoa ute au kinyama (biopsy) kutoka katika uvimbe

4. Zingatia mtindo bora wa maisha ili kulinda afya yako
• Zingatia uzito kulingana na ushauri wa mtaalamu wa afya 
• Fanya mazoezi ya mwili mara kwa mara 
• Punguza unywaji wa pombe 
• Nyonyesha kwa kuzingatia ushauri wa wataalamu 
• Tumia matunda na mboga mboga kila siku 
• Epuka matumizi ya tumbaku

Mifano ya imani potofu zinazoenezwa mara nyingi Kuhusu Saratani ya Matiti
Uvumi: Mionzi inayotolewa kwa ajili ya tiba ya saratani ya matiti\husababisha hatari zaidi kuliko manufaa
UKWELI: 

• Matibabu ya mionzi hutumika kuangamiza chembechembe za saratani.
• Lengo la matibabu ya mionzi ni kuangamiza chembechembe za saratani zilizobakia ndani au karibu na titi baada ya upasuaji. 
• Matibabu ya mionzi yanaweza kusabisha athari ndogondogo ambazo huisha wiki chache baada ya kumaliza matibabu. 
• Mionzi ni njia muafaka wa kutibu saratani.

Uvumi: Kama kuna historia ya saratani ya matiti katika familia, na mimi nitapata; kama hakuna historia mimi sitapata.

UKWELI: 

• Wanawake wote wako katika hatari zaidi ya kupata saratani ya matiti.
•  Kuwa na ndugu mwenye Saratani ya matiti huongeza hatari ingawa si lazima upate.
• Unaweza kuwa na Saratani ya matiti hata kama huna ndugu aliyewahi kupata ugonjwa huu. 

Uvumi: Saratani ya matiti mara zote huwa na uvimbe. 

UKWELI:

• Mara nyingi saratani huwa na uvimbe; lakini mara nyingine saratani ya matiti hutokea bila uvimbe wowote.
• Kuna dalili nyingine 7 zinazoweza kuashiria uwepo wa saratani ya matiti

Fahamu hali ya Kawaida Kwako

Dalili za saratani ya matiti hazifanani kwa wanawake wote. Ukigundua mabadiliko yoyote, nenda kituo cha afya kilicho karibu nawe.

Mabadiliko ya matiti yanayopaswa kutolewa taarifa ni pamoja na:

Female Afya+

Uvutaji sigara, vyakula tunavyokula na vinywaji tunavyokula hubadili rangi ya meno yetu meupe. Pia vile mtu anavyozeeka ndivyo rangi ya meno hufubaa. Bofya https://buff.ly/2FIswAX kujua siri 10 za kuwa na meno yanayong'aa.

Female Afya+

Faida za kuhudhuria kliniki: Kutia hamasa na kuimarisha afya ya mwili, akili na jamii ya mama kwa kutoa elimu juu ya lishe, usafi, kupumzika n.k. Kutambua na kutibu mapema matatizo ya afya ya mama na kasoro za maumbile. Pia kuunganishwa na elimu kwa simu.

Female Afya+

Kadiri mwanamke anavyofahamu mambo mengi zaidi kuhusu mimba yake tangu tu anapohisi kuwa mjamzito ndivyo alivyo na nafasi nzuri ya kufanikiwa kujifungua kwa usalama

Female Afya+

Maumivu ya hedhi husababishwa na kukakamaa kwa misuli ndani ya mfuko wa uzazi inayopelekea mishipa ya damu kukandamizwa. Mishipa ya damu ikikandamizwa hushindwa kupeleka damu yenye oksijeni. Ukosefu wa oksijeni kwenye misuli hiyo huleta maumivu makali.

Ni kweli Maziwa ya ng’ombe yanaponyesha vidonda vya tumbo?

Ni kweli Maziwa ya ng’ombe yanaponyesha vidonda vya tumbo?

Kinyume na dhana iliyozoeleka ndani ya jamii, maziwa ya ng'ombe hayaponyeshi vidonda vya tumbo, bali huongeza madhara yatokanayo na ugonjwa huu. Hii ni kwa sababu, maziwa huwa na tabia ya kutengeneza aina fulani ya kinga au ukuta (protective coat) kwa vimelea vya Helicobacter Pylori ambayo huvikinga vimelea hivi dhidi ya mashambulizi ya dawa na hivyo kufanya dawa kushindwa kuwaua na kuwaondoa kabisa vimelea hivi.

Kinachotokea ni kuwa, maziwa huondoa tu kwa muda maumivu ya tumbo kwa kupunguza makali ya tindikali iliyopo tumboni. Pindi maziwa haya yanapoisha, maumivu hurejea tena na kuwa makali kama hapo awali.

Mambo 5 unayotakiwa kujua kuhusiana na hedhi

Je unafahamu inakadiriwa kuwa, mwanamke hupata hedhi wastani wa mara 400 katika maisha yake? Pia, neno linalotumika sana kuwakilisha hedhi ni "period", neno hili lilianza kutumika kwa mara ya kwanza kwenye miaka ya 1822 likimaanisha tukio linalotokea ndani ya muda fulani au linalojirudia baada ya muda fulani. Leo hii tuangalie mambo mengine 5 muhimu kuyajua kuhusiana na hedhi.

1. Kwa wastani, mwanamke huanza kupata hedhi yake ya kwanza kabisa akiwa na umri wa miaka 12.

2. Mzunguko wa siku za hedhi huwa kati ya siku 21 hadi 35. Ingawa wengi huwa na mzunguko wa siku 28, lakini kuzidi wiki moja au kuwahi kwa wiki moja ni kitu cha kawaida.

3. Mwanamke huzaliwa na mayai milioni 1 hadi 2. Mayai haya, mengi hufa jinsi mwanamke anavyoendelea kuishi na ni mayai 400 tu ndiyo hukadiriwa kufika hatua ya ukomavu tayari kwa uchavushwaji.

4. Msichana anaweza kupata ujauzito kabla ya kuanza hedhi yake ya kwanza. Hii ni kwa sababu, yai huanza kukomaa kabla ya kuona hedhi yake ya kwanza, hivyo kama atashiriki tendo bila kinga, kuna uwezekano wa kupata ujauzito.

5. Wanawake wengi hufikia ukomo wa kupoata hedhi (menopause) wakiwa na umri wa miaka 48 hadi 55.

Dalili, tiba na kinga ya ugonjwa wa UTI

Maambukizi ya njia ya mkojo (UTI) husababishwa na vimelea kitaalamu hujulikana E. Coli. Vimelea hawa huishi huishi kwenye mfumo wa chakula bila kuleta madhara yoyote wawapo humo, ila wakiingia kwenye njia ya mkojo huleta maambukizi n kusababishwa ugonjwa wa UTI.

Kutokana na sababu za kimaumbile, Wanawake huathirika zaidi na ugonjwa wa UTI kuliko wanamume, hii ni kwa kwasababu kuna ukaribu zaidi katika njia hizi mbili za chakula na mkojo. Na pale mtu anaponawa baada ya haja kubwa ni rahisi zaidi kuhamisha vimelea hivi vya E. Coli  kwenye njia ya mkojo pale ambapo hujifuta kuelekea mbele.  Na ndiyo sababu, kwa wanawake, hushauriwa kunawa kuanzia mbele kuja nyuma. Endapo utanawa kuanzia nyuma kuja mbele, kuna uwezekano wa kuhamisha vimelea hivi ambavyo husambaa hadi kwenye kibofu, na endapo hautotibiwa vyema, basi hupanda hadi kwenye figo.

Pia, Wanawake huathiriwa sana na UTI kwa sababu wana njia nyembamba ya mirija ya mkojo (urethra) ambayo, inawapa bakteria wa UTI urahisi wa kusafiri hadi kwenye kibofu cha mkojo. Kujamiiana pia kunaweza kunaweza kupelekea kupata bakteria wanaosababisha UTI.

Dalili za maambukizi ya njia ya mkojo

• Maumivu wakati wa haja ndogo, na hisia ya mkojo kuchoma choma
• Kubanwa na mkojo mara kwa mara
• Maumivu ya kiuno na maumivu ya chini ya kitovu
• Mkojo wa njano sana, na muda mwingine unatoa harufu
• Uchovu
• Homa
• Kuna baadhi ya watu hawawi na dalili yoyote (asymptomatic bacteriuria)
• Kichefuchefu na kutapika

Unapohisi dalili hizi ni vyema kwenda kwa daktari ili upate tiba muafaka badala ya kuanza kutumia madawa bila ya mpangilio maalumu kitu kitakachoweza kukusababishia kukomaza ugonjwa. Pia, kuna baadhi ya dalili za UTI hufanana na zile za magonjwa ya zinaa (chlamydia, gonorrhea, and trichomoniasis), hivyo, vipimo vya maabara huitajika kuweza kutambua kama unachoumwa ni UTI au ni magonjwa ya zinaa (STD)

Vipimo:

• Kupima mkojo kuangalia kama kuna chembe chembe nyeupe,na vimelea ambacho ni kiashirio cha maambukizi
• Kuotesha mkojo kuangalia vimelea
• Ultrasound ya tumbo chini ya kitovu kuangalia njia ya mkojo na hasa kibofu

Jinsi ya kujikinga na maambukizi ya njia ya mkojo

• Kunywa maji mengi
• Baada ya haja kubwa ni vizuri kunawa kuanzia mbele kurudi nyuma
• Pendelea kwenye kukojoa pindi unapojisikia umeshikwa na mkojo. Na hakikisha umetoa mkojo wote.
• Hakikisha sehemu za siri zipo safi kabla ya kujamiia
• Ni vizuri kupata haja ndogo mara baada ya kujamiana ili kusafisha bakteria ambao wanaweza kuwepo kwenye njia ya mkojo,
• Tumia juisi ya Cranberry ina vitu kitaalamu Vitamins and antioxidants ambavyo husaidia kuzia (siyo kutibu) maambukizi haya.
• Hakikisha sehemu za siri zipo kavu, pendelea kuvaa nguo za ndani zilizotengenezwa kwa pamba, pia zenye kuacha unafasi (loose-fitting), epuka jinsi zinazobana au nguo za ndani za unailoni kwa sababu zitapelekea kuwa na hali ya unyevunyevu na kuleta mazingira rafiki kwa ukuaji wa bakteria.

UTI kwa wajawazito

Anawake wajawazito wapo kwenye hatari kupatwa na ugonjwa wa UTI. Homoni wakati wa ujauzito hupelekea kutokea mabadiliko kwenye nia ya mkojo. Pia, uterus huongeza mgandamizo kwenye mishipa inayopitisha mkojo kutoka kwenye kibofu (ureter) na kibofu chenyewe, hali hii husababisha mkojo kupita kwa shida kutoka kwenye figo kuja kwnye kibofu au kutoka kwenye kibofu chenyewe. UTI isiyotibiwa huweza kuleta athari kwa ikiwemo preterm labor.

UTI kwa watoto wadogo

Watoto wadogo, pia wanaweza kupata ugonjwa wa UTI ingawa mara nyingi ni ngumu kwa mzazi kutambua kwa sababu ni ngumu kujieleza. Mara nyingi unaweza kuona dalili zifuatazo

• Homa
• Harufu tofauti ya mojo
• Kukataa vyakula au kutapika
• Kusumbuasumbua (Fussy behaviour)

Unashauriwa kumpelekea hospitali kwa ajili ya matibabu punde unapohisi ana UIT ili kuzuia athari Zaidi. Pia, kubadilisha nepi kunasaidia kupunguza uwezekano wa maambukizi. Kumbuka, kumsafisha kutokea mbele kuja nyuma wakati unambadilisha nepi na kumsafisha.

Hatari za UTI

Hatari kubwa ya kukaa na UTI ni kuwa, bakteria wanaweza kusambaa hadi kutoka kwenye kibofu hadi kwenye figo. Bakteria hawa huweza kuathiri ufanyaji kazi wa figo kitu ambacho ni cha hatari haswa kwa watu wenye matatizo ya figo. Pia, kuna uwezekano mdogo wa bakteria hawa kuingia kwenye mfumo wa damu, endapo hatua hii itatokea, basi huweza kusababisha kuthirika kwa viungo vingine. Hatari kwa mama mjamzito kupata maambukizi ya njia ya mkojo huweza kupelekea kujifungua kabla ya wakati, au kujifungua mtoto mwenye uzito mdogo.

Kama una maswali kuhusiana na ugonjwa wa UTI, usisite kuacha maoni hapo chini.