FAHAMU KUHUSU BAWASIRI /HAEMORRHOIDS

Bawasiri (Haemorrhoids) ni uvimbe ambao unaweza kutokea katika njia ya haja kubwa  (anus) na  sehemu ya mwisho ya  puru(rectum). Tatizo hili huwakumba wengi na wengi wao hua na aibu katika kulielezea au kwenda katika vituo vya afya kwa matibabu zaidi.

Kuna mishipa ya damu inayopita ndani  ya njia ya haja kubwa (anus) na sehemu ya chini ya puru (rectum) ijulikanayo kama vena.

Hii mishipa  mara nyingine huwa mipana na kujaa  damu zaidi kuliko kawaida hali ambayo huweza kupelekea uvimbe uitwao bawasiri.

Bawasiri husababishwa na vitu vifuatavyo:-

5. Kupata haja/kinyesi kigumu

5. Ujauzito

5. Uzito kupita kiasi

5. Kufanya ngono kwa njia ya haja kubwa

5. maumivu/usumbufu

5. kupata uvimbe katika eneo la haja kubwa

5. kujitokeza kwa vinyama wakati wa haja kubwa

5. kuwashwa katika eneo la haja kubwa

5. kuwa na hisia za haja kubwa hata baada ya kujisaidia

Hakikisha unapata choo la laini wakati wote, Hivyo unaweza kufanya yafuatayo.

• Kula mboga za majani, matunda na nafaka kwa wingi

• Kunywa maji ya kutosha kila siku glasi 4-8 kwa siku

• Kujisaidia kwa wakati pindi unapohisi haja

• Punguza kukaa muda mrefu chooni

Dalili

Dalili zinaweza kutofautiana. Haemorrhoids ndogo kwa kawaida haina maumivu.

Matibabu

Lakini pia kuna dawa ambazo unaweza kupaka au kuingiza kwenye njia ya haja kubwa kwa ajili ya kupunguza maumivu au dalili unazozisikia.

Matibabu mengine ni upasuaji (hermorrhoidectomy na stapled hermorrhoidopexy)

FAHAMU KUHUSU FISTULA/NASURI KWA WANAWAKE

kitaalamu ni tundu ambalo silo la kawaida linaloonganisha viungo viwili vya binadamu, kwa kawaida viungo vya binadamu havina matundu lakini matundu haya yanapotokea huitwa fistula, mfano tundu kati ya koo la hewa na chakula, tundu kati ya uke na njia ya choo, tundu kati ya njia ya uke na mkojo.
fistula ya uzazi hutokea pale panapokua na tundu kati ya njia ya choo kubwa, choo ndogo na uke au njia ya uzazi...hali hii husababisha kinyesi na mkojo kupita sehemu za siri.

fistula husababishwa na nini?
kwa nchi ambazo hazijaendelea kama tanzania fistula husababishwa na 
1. Uchungu wa muda mrefu ambapo mtoto anakandamiza kibofu cha mama au utumbo mkubwa na kusababisha damu kushindwa kufika eneo hilo na kuoza au kuchanika, hali hii ndio huleta tundu hilo la fistula.

sababu zingine ni kuvunjika kwa mifupa ya mapaja, saratani mbalimbali za uzazi,kubakwa,kutoa mimba au makosa wakati wa upasuaji wa kizazi, mionzi ya matibabu ya kansa, magonjwa ya zinaa kama kaswende, ugonjwa wa kichocho

dalili za fistula ni zipi?

• Kutokwa na mkojo au choo kubwa sehemu za siri hasa wakati wa usiku bila Kujitambua au kushindwa kuzuia.
• Harufu kali sehemu za siri
• Kuugua ugonjwa wa njia ya mkojo mara kwa mara maarufu kama uti
• Maumivu makali ya uke na sehemu zinazozunguka
• Maumivu makali wakati wa tendo la ndoa
• Msongo wa mawazo
• Kukosa siku za mwezi
• Kuharibika kwa mimba zijazo
• Ugonjwa wa ngozi sababu ya mkojo kumwagikia ngozi

Vipimo gani hufanyika kugundua fistula?
kipimo cha picha ya utrasound hutumika sana kuangalia kama kuna tundu ambalo sio la kawaida limetokea kwenye sehemu hizo za siri.

Matibabu ya fistula.
fistula ikigundulika mapema huweza kutibiwa kwa kuingiza mpira wa mkojo kitaalamu kama catheter na kuuacha hapo mpka tundu lile litakapoziba, mpira huweza kubadilishwa kulingana na na muda mgonjwa atakaotibiwa, dawa za kuua bacteria hutolewa na mgonjwa huwekewa drip za maji mengi ili kuongeza damu katika eneo husika kitu ambacho husaidia kupona haraka.
matibabu yakichelewa mgonjwa hutakiwa kufanyiwa opasuaji na daktari bingwa ili kushona tundu hilo, kwa hapa tanzania upasuaji huo ni bure kabisa katika hospitali ya CCBRT dar es laam.

Madhara ya fistula ni yapi?

• kibovu cha mkojo kuondoka sehemu yake
• kupata ugonjwa wa njia ya mkojo mara kwa mara
• ugumba
• kuishiwa damu
• sehemu za uke wa mwanamke kuharibika
• kuvunjika kwa ndoa
• kutengwa na jamii
• kujiua kwa wahanga wa tatizo hili.

jinsi gani tunaweza kuzui fistula kwenye jamii zetu?

• kuzuia wasichana wadogo kuza
• Ahakikisha mama hakai na uchungu zaidi ya masaa 12 baada ya uchungu kuanza
• hakikisha mama anazalia hospitali ili asaidiwe vizuri
• kuweka miondominu mizuri kwa ajili ya kusafirisha wagonjwa.

Madhara ya kunyonya UUME/UKE

Kumekua na ongezeko la kitendo hiki kwa vijana na imekua kama ni sehemu ya mahaba kwa wapenzi hata inafikia hatua mwanaume ANAONA MKE/MPENZI WAKE HAJUI MAHABA KAMA HAJAMNYONYA UUME AU MWANAMKE KUONA HIVO ASIPONYONYWA YEYE.VILIVILE KUNA WANAWAKE WANAONA KUFANYA MAPENZI BILA KUNYONYA NI USHAMBAKitendo hiki ni pale mwanamke anapoweka uume wa mwenza wake mdomoni mwake na kuanza kunyonya kama pipi au mwanaume kuingiza ulimi ukeni pamoja na kunyonya via vya mwanamke pindi wapenzi hawa wawapo faragha.

kwa ufupi madhara hayo ni
1. KISONONO CHA KOO
2. KUBADILISHANA BACTERIA
3. FANGASI YA MDOMONI/KOO
4. VIDONDA MDOMONI
5. KUWEKA UWEZEKANO WA KUPATA KANSA YA KOO/ULIMI/MDOMO